Dla rodziców

Większość rodziców troszczy się o wszechstronny rozwój i wychowanie swoich dzieci. Niestety, niepokojąco zwiększa się też liczba rodziców, którzy poświęcają swoim dzieciom zbyt mało czasu. Na dodatek coraz mniej uwagi przywiązują do wychowania: kształtowania u dzieci nawyków odpowiedniego zwracania się do innych oraz zgodnego współdziałania z dorosłymi i dziećmi, do dbania o ład i porządek w swoim otoczeniu, a także do poszanowania przyrody i własności społecznej.

Bardzo ważnym obszarem działalności przedszkola jest współpraca z rodzicami. Istotną czynnością jest określenie celów ogólnych i operacyjnych, jakie należy realizować w zakresie współpracy. Aby to było możliwe, powinniśmy zacząć od zapoznania się z potrzebami rodziców, mając na uwadze również możliwości przedszkola.

By współpraca przynosiła efekty należy sformułować następujące cele:

• uświadomienie nauczycieli i rodziców odnośnie ich roli w relacjach: przedszkole - rodzina, rodzina - przedszkole, oraz walorach partnerskiego współdziałania,
• organizacja systemu przepływu informacji: przedszkole - rodzina, rodzina - przedszkole,
• wzajemne dzielenie się wiedzą i doświadczeniem zawodowym w celu organizowania warunków do uczenia się dzieci i dorosłych.

Niewątpliwie naczelnym celem współdziałania nauczycieli i rodziców w naszym przedszkolu jest:

• dobro dziecka, któremu trzeba stwarzać, w porozumieniu z rodzicami, warunki optymalnego rozwoju;
• dążenie do usprawniania pracy wychowawczej z dziećmi;
• lepsze poznanie dzieci przez nauczycieli i rodziców zarówno w środowisku przedszkolnym jak i domowym;
• wzajemne poznanie się i zrozumienie nauczycieli i rodziców;
• wzmacnianie więzi emocjonalnej między nauczycielami i rodzicami podczas wspólnie wykonywanych zadań

Przy uwzględnieniu wyżej wymienionych celów nauczyciele będą doskonalić formy i metody współpracy z rodzicami, aby umożliwić im aktywny udział w życiu przedszkola. Zachęceni przez nauczycieli rodzice będą inicjować formalne i mniej formalne kontakty z pracownikami przedszkola.

Bardzo istotnym celem jest uświadamianie nauczycielom i rodzicom ich roli w relacjach przedszkole - rodzina. Partnerskie współdziałanie to warunek jakości podejmowanych działań. Zadaniem dyrektora przedszkola jest przekonanie nauczycieli
o konieczności organizowania warunków umożliwiających aktywny udział rodziców w życiu przedszkola. Dzieci będą przebywały w przyjaznym otoczeniu dorosłych, którzy  rozumieją się i współpracują.

Kolejnym ważnym celem jest prawidłowa organizacja systemu przepływu informacji: przedszkole - rodzina, rodzina - przedszkole. Jakość współczesnego życia uzależniona jest bowiem od prawidłowej komunikacji.

Informacje przekazywane sobie wzajemnie powinny być rzetelne, konkretne, dotyczyć tematu sprawy i docierać natychmiast. Tylko wtedy mogą mieć pozytywny wpływ na prawidłowe relacje, na których nam zależy. Ważne jest, aby zasady i normy postępowania w tym zakresie były wspólnie ustalone, znane i akceptowane przez całe środowisko przedszkolne. Możemy mieć pewność, że jeśli uda się wypracować taki model, to współpraca będzie łatwiejsza.

Kolejnym bardzo ważnym elementem współpracy są prawidłowe relacje, dlatego należy dążyć do nabywania umiejętności rozwiązywania konfliktów.

Jeżeli nauczyciele będą starali się włączać rodziców w realizację procesu wychowawczo - dydaktycznego, to istnieje pewność, że wiedza rodziców na temat działań prowadzonych przez przedszkole będzie się poszerzała oraz skutkować będzie większym zaangażowaniem.

Do najczęściej stosowanych form współpracy naszego przedszkola z domem rodzinnym dziecka należą:

1. PIERWSZE KONTAKTY INDYWIDUALNE  nawiązujemy z rodzicami w chwili odbierania i składania kart zgłoszenia dziecka do przedszkola. Rodzice chętnie rozmawiają z dyrektorem lub nauczycielami na temat swojego dziecka i pracy naszej placówki. Staramy się już w tych kontaktach uzyskać pewne informacje o dziecku. Rodzice natomiast mają możliwość zapoznania się z wyglądem przedszkola i informacjami zamieszczonymi na tablicach.  Dzięki takiej formie współpracy Wy – Rodzice uzyskujecie od nas informacje o dziecku, jego dotychczasowym rozwoju, zainteresowaniach, zdolnościach
i problemach. My - nauczyciele mamy okazję zorientować się, czy dom rodzinny stwarza dziecku właściwe warunki wychowania i rozwoju, co umożliwia nam indywidualne traktowanie każdego wychowanka.

2. SPOTKANIA ADAPTACYJNE

Celem spotkań jest przede wszystkim pokonanie bariery lękowej u dzieci przed przyjściem do przedszkola, przed czymś dla nich nowym, stworzenie szansy na łatwiejszą adaptację, zapoznanie dzieci i rodziców z ich salą oraz placówką. Ważne jest także nawiązanie bliższego kontaktu z wychowawcą, wysłuchanie obaw i propozycji rodziców, zwrócenie uwagi na prawidłowe zachowania rodziców wobec dzieci w tym dla nich trudnym okresie.

3. ZEBRANIA OGÓLNE I GRUPOWE

Inną formą współpracy naszego przedszkola z Rodzicami są zebrania ogólne i grupowe. Zebrania ogólne i grupowe organizujemy w zależności od potrzeb placówki i rodziców. Na zebraniach tych informujemy rodziców o regulaminie przedszkola, zapoznajemy z prawami i obowiązkami dzieci w placówce, a także gorąco zachęcamy do pełnej współpracy
i pomocy na rzecz przedszkola. Nauczycielki w poszczególnych grupach szczegółowo przedstawiają rodzicom swój program pracy wychowawczej, zadania wynikające z programu oraz osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze uzyskiwane przez poszczególne dzieci. Ponadto na zebraniach zapoznajemy rodziców z tematyką planu rocznego, z referatami na tematy wiodące w danym roku szkolnym.

4. ZAJĘCIA OTWARTE

Dzięki zajęciom rodzice mogą w bezpośredni i atrakcyjny sposób poznać zadania jakie realizowane są w pracy z ich dziećmi, zaobserwować i poznać stosowane formy oraz metody pracy. Najważniejsze dla rodziców jest zobaczenie dziecka na tle grupy rówieśniczej, na obserwację jego zachowań w stosunku do dzieci, nauczyciela, na sprawdzenie jego wiadomości, umiejętności i sposobu radzenia sobie w różnych sytuacjach. Dzięki nim rodzice mają okazję zobaczyć swoje dziecko w działaniu, poznać stosowane w przedszkolu metody pracy i drogę dochodzenia do pożądanych celów.

5. SPOTKANIA INTEGRACYJNE

Spotkania integracyjne odbywają się w celu nabywania więzi z grupą i integracją środowiska rodzinnego. Przebiegają one w bardzo miłej i sympatycznej atmosferze. To pod czujnym okiem nauczycieli, którzy prowadzą zabawę metodami innowacyjnymi, rodzice  i dzieci bawią się znakomicie. Są one również sposobem na miłe spędzenie czasu z własnym dzieckiem. Zaspokajają naturalną potrzebę dziecka w kontakcie z dorosłymi, rozwijają poprzez ruch poczucie bezpieczeństwa, akceptacji samego siebie, poczucie własnej wartości  i odkrywania własnych możliwości.

6. WSPÓLNE ŚWIĘTOWANIE

Doskonałą formą umożliwiającą obserwowanie swojego dziecka na tle grupy są uroczystości przedszkolne. Mają one charakter wewnętrzny – organizowane są wyłącznie dla dzieci (Mikołajki, zabawa karnawałowa, Dzień Dziecka), lub też charakter zewnętrzny i odbywają się z udziałem zaproszonych gości, np. rodziców, dziadków. Spotkania te dostarczają głębokich przeżyć zarówno dzieciom jak i rodzicom, wzmacniają emocjonalny stosunek do przedszkola, sprzyjają zespołowemu działaniu, wyrabiają poczucie odpowiedzialności za siebie i innych. Dzięki swej niecodzienności i atrakcyjności wpływają one na emocjonalne zaangażowanie dzieci, nauczycieli i rodziny. Dzieci prezentują to, czego nauczyły się  w przedszkolu, wykonują często zaproszenia dla gości oraz niespodzianki dla najbliższych.  W dniu tych uroczystości pełnią rolę gospodarzy. Rodzice również oferują swoją chęć pomocy w bardzo różny sposób: pomagają przygotować stroje dla dzieci, dekoracje,  pomagają w organizacji całej uroczystości, przygotowują poczęstunek. Uroczystości,  w których uczestniczą rodzice i osoby bliskie dziecku, to doskonały sposób do pogłębienia więzi uczuciowych pomiędzy nimi, a także okazja do rozmów wychowawców z rodzicami.
Cel każdej przedszkolnej uroczystości wtedy jest osiągnięty, gdy będzie ona dla dzieci przyjemnością, gdy pozostawi po sobie wrażenie mile i ciekawie spędzonego czasu oraz dobrej zabawy.

7. KIERMASZE PRAC PLASTYCZNYCH

We współpracy z rodzicami przedszkole może również organizować kiermasze prac plastycznych, podczas których wszyscy - rodzice, dzieci i nauczyciele prezentują swoje umiejętności artystyczne. Każda grupa wiekowa pod bacznym okiem swoich wychowawców przygotowuje bardzo pomysłowe prace dostosowane oczywiście do ich wieku  i umiejętności. Dużo serca, zapału  i weny twórczej wkładają wszyscy w jego przygotowanie.

8. KĄCIKI DLA RODZICÓW

Spełniają one ważną pośrednią formę informacyjną. To wydzielone miejsca  w holu przedszkola zawierające najważniejsze dane na temat funkcjonowania placówki, a które przydatne są rodzicom. Poprzez tę formę kontaktu na bieżąco informowani są o wszelkich zmianach w organizacji przedszkola, zapoznawani z aktualnymi zamierzeniami wychowawczo-edukacyjnymi w grupie, mają możliwość obejrzenia prac twórczych swoich dzieci.  Poprzez tę formę kontaktu rodzice mogą na bieżąco zapoznawać się z aktualnymi sprawami organizacyjnymi placówki. W kąciku zamieszczamy artykuły o tematyce pedagogicznej i psychologicznej, telefony poradni specjalistycznych, podziękowania dla aktywnych rodziców oraz inne ważne informacje.

9. SPOTKANIA ZE SPECJALISTAMI

Przedszkole w zależności od potrzeb może organizować spotkania ze  specjalistami - pedagogami, psychologami, logopedami.

Recepta na dobrą współpracę z rodzicami i opiekunami dzieci to:

• nie uważać, że zawsze mamy rację i że wszystko wiemy,
• nie trzymać się kurczowo utartych schematów,
• trzeba patrzeć, słuchać, odczuwać i poszukiwać,
• zawsze być gotowym, by pomóc rodzicom rozwiązać problem,
• być szczerym, komunikatywnym i otwartym,
• być elastycznym, otwartym na zmiany i ciekawe propozycje,
• krytykę ze strony rodziców przyjmować i spokojnie analizować.

Warunki dobrej współpracy:

• do nauczyciela należy pierwszy ruch w kierunku dobrej współpracy.
• nauczyciel musi odrzucić uprzedzenia i być gotowym na kontakt z każdym rodzicem.
• przekonanie, że efektywność współpracy zależy od obu stron.
• przyznanie rodzicowi takich samych praw jakie sami chcemy mieć.
• tworzenie przyjaznej atmosfery np. rozmowa w odpowiednim pomieszczeniu.
• angażowanie do współpracy wszystkich rodziców.
• zmieniać co się da zmienić, pomagać, być otwartym na nowe propozycje.
• stosować zasady dobrej komunikacji. 

Aby współpraca przedszkola z rodzicami i opiekunami dzieci układała się jak najlepiej, zarówno jedna jak i druga strona, powinna kierować się pewnymi zasadami. Należą do nich: zasada pozytywnej motywacji, partnerstwa, jedności oddziaływań i systematycznej współpracy.

Zasada pozytywnej motywacji mówi, że ważnym warunkiem skutecznej współpracy wychowawców i rodziców jest całkowicie dobrowolny w nim udział. Chodzi o to aby, wszyscy byli świadomi współpracy, jak również korzyści z nią związanych.

Zasada partnerstwa podkreśla równorzędne prawa i obowiązki wychowawców i rodziców. Chodzi o to, aby żadna ze stron nie czuła się mniej wartościowa od drugiej, aby tworzyły rodzaj wspólnoty, której członkowie mają w miarę jednakowy udział w podejmowaniu decyzji i razem ponoszą odpowiedzialność za wprowadzenie ich w życie.

Zasada jedności oddziaływań przypomina o konieczności realizowania przez wychowawców i opiekunów dziecka zgodnych celów w pracy wychowawczej. Oprócz zgodności celów ważne jest także uzgadnianie metod i form oddziaływań.

Zasada systematycznej współpracy ukazuje potrzebę czynnego i stałego zaangażowania się w wykonywanie zadań inicjowanych i organizowanych podczas współdziałania wychowawców i rodziców.

Jednym z wyznaczników wzorowej jakości przedszkola jest dobrze zorganizowana współpraca z rodzicami. W dzisiejszych czasach, aby przedszkole zyskało miano tzw. „naszego przedszkola” (z punktu widzenia rodziców) konieczne jest wypracowanie takiego modelu współpracy z rodzicami, gdzie obie świadomie współpracujące strony miałyby poczucie współdecydowania w sprawach ważnych dla wychowania i kształtowania dzieci.

Aby sprostać tym wymaganiom należy stosować różne formy współpracy z rodzicami i opiekunami dzieci. W przedszkolu trzeba, wiec stosować takie formy, aby wypełniały różnorodne treści, zależnie od potrzeb danego środowiska, usytuowania placówki, charakteru pracy zawodowej rodziców, ich wykształcenia i zainteresowań.

Należy pamiętać, iż rodzice są pierwszymi i najważniejszymi nauczycielami własnego dziecka, mają podstawowy wpływ na przyswajanie przez dzieci wartości zachowań i przekonań. Dlatego powinni być obecni w przedszkolu, gdyż świadome i celowe wychowanie dzieci, nawet przez osoby z wiedzą i doświadczeniem pedagogicznym, nie może odbywać się bez ich udziału.

Nauczyciele natomiast odpowiadają za wypracowanie warunków i form współdziałania, dlatego nie mogą to być działania przypadkowe i sporadyczne, lecz przemyślane, zaplanowane, dobrze zorganizowane oraz atrakcyjne.

przygotowała Justyna Porembska